Patani Barat ialah kawasan 5 daerah sebelah selatan
wilayah Senggora (baca:Songkhkla) sekarang, yang mencakupi daerah Cenak
(S;Ca’na’), daerah Sebaya (S;Sabayoi), daerah Tiba (S;Thepha), daerah Nawi
(S:Nathawi) dan daerah Sadao. yang merupakan asal negeri Patani, yang sekarang
dipecah oleh Siam dan dimasukan kedalam wilayah Senggora.
Selepas kejatuhan
Kerajaan Siam yang berpusat di Ayuthia pada tahun 1767M. akibat serangan Burma,
telah bangkit satu kuasa Thai iaitu Kerajaan Thonburi di bawah pemerintahan
Raja Taksin.
Raja Taksin berjaya mengalahkan Burma di Ayuthia dalam tahun
1776M, Siam telah menumpukan pula perhatiannya ke atas negeri-negeri di selatan
semenanjung yang telah mengisytiharkan diri semasa perang Burma-Siam dahulu.
Raja Taksin ini telah menyerang Kerajaan-kerajaan Melayu di Negeri Ligor
(wilayah Nakhorn Seri Thamaraj sekarang), Cahaya (Chaiya dalam wilayah Surat
Thani sekarang), Rundung (wilayah Ranong), Terang, Ghraibi/Gerbi (wilayah
Krabi), Bukit/Thalang (wilayah Phuket), Bedalung (wilayah Phattalung) dan
Singgora.
Negeri Patani terselamat daripada serangan tersebut.
Walaubagaimanapun, benteng terakhir negeri Melayu ini kemudiannya berhadapan
dengan serangan demi serangan daripada pihak Thai.
Hingga tahun 1785M. Phraya
Chakri telah memerintah adiknya, Putera Surasi (Phraya Baworn Surasihanat)
dengan dibantu oleh Phraya Senaphutan, Gabenor Pattalung, PalatCana dan
Songkhla supaya menyerang Patani.
Hingga Patani jatguh ketangan Siam. Semenjak
itu kawasan Patani Barat (terkenal masa itu dengan negeri Cenak) diperintah
oleh Siam dan diserahkan dibawah jagaan negeri Pattalung. Bersama dengan negeri
Palian (kawasan wilayah Terang sekarang), Tiba dan Senggora.
Dalam tahun 1796M. Phaya Cakri (Rama I)
mengambil alih sepaya Patani Barat yang terkenal dengan negeri Cenak kebawah
jagaan (jajahan) negeri Senggora pula.
Tahun 1901M. Rama V telah membahagikan kawasan Patani Barat kepada dua
bahagian yaitu menjadi daerah Tiba dan daerah Cenak, mengasas negeri Cenak
menjadi daerah (Ampho) dengan kawasan Nawi sekarang bernaung dibawah jajahan
Cenak dan kawasan Sebaya pula bernaung dibawah jajahan Tiba.
Hingga
tahun 1924M. kerajaan Siam telah mengasaskan daerah baru pula dalam kawasan
Sebaya diberi nama dengan “cabang daerah Bahoi” sampai dengan tahun 1956M.
mengasaskan Nawi dan Sebaya menjadui daerah sepenuhnya. Adapun daerah Sadao adalah sebuah mukim dalam
jajahan Changlun, negeri Kedah DA. Setelah perjanjian Anglo Siam-Ingeris maka
kawasan Sadao dibahagi menjadi sebahagian negeri Thai.
Patani Barat sekarang
adalah 5 daerah (jajahan) sebelah selatan dari 16 daerah wilayah Sengghora
selain daerah Muang Songkhla, Hadyai, Krasesin, Klong hoi khong, Kuanniang,
Namom, Bangklam, Ranot, Rataphum, Sating pra dan Singhanakhorn. Patani Barat terletak di sebelah barat
wilayah Pattani dan sebelah selatan wilayah Senggora, Lima daerah ini
bersempadan dengan wilayah Pattani dan wilayah Jala disebelah Timur.
bersempadan dengan negeri Kedah, Malaysia di sebelah Selatan. manakala di
sebelah utara pula bersempadan dengan Teluk Siam dan Wilayah Senggora.
Lima daerah ini memiliki keluasan 3982.963 km2
Masing-masing daerah Sebaya seluas 852.81 km2 , daerah Tiba 978.0 km2 , daerah
Cenak 502.98 km2, daerah
Nawi 619.8 km2 ,dan daerah
Sadao 1,029.373 km2.
Demografi: Jumlah penduduk dalam 5 daerah
ini mengikut statistik dari jabatan statistik Negara Thai tahun 2017 M. sebanyak
457,247 jiwa, masing-masing
daerah Sebaya 77,780 jiwa, daerah Tiba
77,892 jiwa, daerah Cenak 106.635 jiwa, daerah Nawi 68,962 jiwa dan daerah Sadao 125,978
jiwa, terdiri dari kaum Melayu Muslim dan kaum Siam Budha.
Geografi: kawasan
timur daerah-daerah ini berlokasi tanah pesisiran pantai seperti daerah Tiba
dan Cenak adapun kawasan pedalaman seperti daerah Sebaya, Nawi dan Sadau
kebanyakan lokasinya berbukit bukau dan gunung ganang hutan rimba, adalah
kawasan tanah yang sangat subur,
mempunyai beberapa buah gunung di sempadan Thai-Malaysia dalam kawasan
daerah Sebaya dan Sadao.
Ekonomi dan Kekayaan alam: Rakyat jelata kebanyakan
bertani, berkebun dan berdusun, dan perusahaan getah, didaerah-daerah
pedalaman, dan bernelayan secara kecil pada penduduk pesisran pantai dan ada
juga yang berniaga.
Kawasan Pentadbiran: Lima Daerah ini mempunyai 49
Mukim dengan 427 buah kampung, antara lain adalah sebagai berikut:
1) Daerah Cenak mempunyai 14 mukim dengan 139 kampung antaranya : 1.Mk.Ban-na 2. Mk.Pacing 3.Mk.Sapan maiken 4.Mk.Sakom 5.Mk.Nawa 6.Mk.Nathap 7. Mk.Khun tadwai 8. Mk.Namkhao 9. Mk.Thamosai 10 .Mk.Canong 11.Mk.Khu 12.Mk.Khae 13.Mk.Khlong piak 14.Mk.Taling chan.
2) Daerah Tiba mempunyai 7 mukim dengan 67 kampung antaranya: 1.Mk.Tiba 2.Mk.Pakbang 3.Mk.Koksaba 4.Mk.Lamplai 5.Mk.Tha muang 6.Mk.Wang yai 7. Mk. Sakom.
3) Daerah Sebaya mempunyai 9 Mukim dengan 62 kampung antaranya 1.Mk.Sebaya 2.Mk.Tungpho (Hutan kelpa) 3.Mk.Pian (Pial) 4.Mk.Bannot 5.Mk.Canee (Bendang cCenai) 6.Mk.Khuha 8.Mk.Kaodeng 8.Mk.Bahoi 9.Mk.Thankhiri.
4) Daerah Sadao mempunyai 9 mukim dengan 67 kampung antaranya 1.Mk.Sadao 2.Mk.Prik 3.Mk.Pangla 5.Mk. Samnak teow 5.Mk.Tung mo 6.Mk.,Tha pho 7.Mk.Padang besar 8.Mk.Samnak kham 9.Mk.Khao mikiat
5) Darah Nawi mempunyai 10 mukim dengan 92 kampung antaranya 1.Mk.Natawi 2.Mk.Chang 3.Mk.Namosri 4.Mk.Khlong sai 5.Mk.Plaknu 6.Mk.Tha paradu 7.Mk.Saton 8.Mk.Tapchang 9.Mk.Prakop 10.MK.Klong kwang
Agama, Bahasa dan Kebudayaan:
Rakyat jelata terdiri dari kaum Melayu Islam dan Siam Budha, kaum Melayu adalah
penduduk asal kawasan ini, mereka bertutur dengan Bahasa Melayu lahjah/logat
keunikan tersendiri yang terkenal dengan “logat/pelek Cenak”, ada juga setengah
kawasan yang sudah bertutur dengan logat Siam Tai (Thai selatan), adapun kaum Budha adalah pendatang kekawasan
ini, hasil dari imegran Siam sejak Patani jatuh ketangan Siam, daerah-daerah
yang paling ramai umat Islam lebih dari 75 % ialah daerah Cenak, Tiba dan
Sebaya, adapun daerah Sadao dan Nawi hanya 35 % sahaja, sebahagian kecil dari
orang Cina berasal dari Cina komunis (PKM). Didapati masjid dalam 5 daerah ini
sebanyak 264 buah,Wad( candi Budha) sebanyak 110 buah.
No comments:
Post a Comment